خدمات رباتیک توانبخشی هوشمند

معرفی خدمات توانبخشی هوشمند

در این بخش قصد داریم گوشه ای از خدمات توانبخشی هوشمند کلینیک را معرفی کنیم.

ضایعه نخاعی

 

سالمندان

 

ام اس (MS)

 

بی اختیاری

سکته مغزی

 

کودکان

 

رباتیک

 

ارتوپدی

 

اگر می خواهید بطور کامل با توانبخشی هوشمند یا توانبخشی رباتیک آشنا شوید، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید. در این مقاله شما با فیزیوتراپی رباتیک و دستگاه های توانبخشی آشنا می شوید. همچنین انواع ربات های توانبخشی کلینیک توانبخشی هوشمند را خواهید شناخت. همچنین متوجه خواهید شد که کدامیک از انواع دستگاه توانبخشی معلولین یا ربات فیزیوتراپی مناسب بیماری شماست. فیزیوتراپی و توانبخشی یا کاردرمانی به کمک تجهیزات مدرن، تکنولوژی توانبخشی و دستگاه های فیزیوتراپی را توانبخشی هوشمند می گویند. توانبخشی رباتیک برای درمان انواع آسیب‌ های ارتوپدی اندامهای فوقانی، تحتانی و تنه کاربرد دارد. همچنین فیزیوتراپی رباتیک برای توانبخشی سکته مغزی، فلج مغزی و پارکینسون نیز بسیار کارآمد است. برای توانبخشی هوشمند معلولین، توانبخشی هوشمند بیماران ضایعه نخاعی و فیزیوتراپی هوشمند بیماران ام اس و انواع توانبخشی بیماریهای مغز و اعصاب نیز استفاده از دستگاه های توانبخشی حرکتی بهترین گزینه است. در کلینیک توانبخشی رباتیک از انواع دستگاه تایروموشن که رباتیک هستند برای درمان استفاده می شود. همچنین با استفاده از دو تکنولوژی قدرتمند ربات اگزو و ربات لوکومات، توانبخشی هوشمند راه رفتن نیز تکمیل شده است.

انواع ربات های دستگاه تایروموشن چگونه کار می کنند؟

استفادۀ ترکیبی از بازخورد بینایی (Visual Feedback)، حس مفاصل دست (Joint Proprioception) و انقباض مقاومتی (Resistant Contraction)، با استفاده از انواع رباتهای توانبخشی خانواده دستگاه تایروموشن انجام میشود. همچون ربات آمادئو (ربات فیزیوتراپی دست و انگشتان)، ربات دیئگو (ربات فیزیوتراپی بازو و شانه) و بخصوص ربات پابلو (ربات فیزیوتراپی مفاصل مچ و آرنج) باعث بهبودی سریع‌تر و هدفمندتر دست در فرد نسبت به روش‌های سنتی و فیزیوتراپی دستی می‌گردد.

تکنولوژی توانبخشی رباتیک خانواده ربات فیزیوتراپی دستگاه تایروموشن با ترکیب سیستم‌های بینایی، انقباض مقاومتی، حس مفاصل و تعادل، باعث افزایش قدرت و هماهنگی عصبی عضلانی سریع‌تر آن‌ها در انجام صحیح و دقیق حرکات اندام فوانی و تحتانی است. مانند بهبود حرکاتی از جمله گرفتن اشیا (Grasp)، مشت کردن (Grip)، بالا آوردن دست (Reaching) بدون لرزش و بدون افتادن دست، نگهداشتن تنه و سایر فعالیت‌های روزمره می‌گردد. این تکنولوژی برای توانبخشی کودکان هم کاربردهای موثری را نشان داده است.

از دیگر ویژگی‌های برجسته تجهیزات رباتیک دستگاه تایروموشن (Tyromotion)، استفاده از تکنیک واقعیت مجازی (Virtual Reality) است. بدین ‌صورت که فرد حرکات محدود شده را در قالب بازی‌ های طراحی شده در یک محیط کاملا مشابه آنچه در واقعیت اتفاق می ‌افتد، انجام می‌دهد. این امر به پیشرفت بیمار کمک شایانی می‌کند چرا که دستورهای حرکتی که از اندامها به مغز فرستاده می شود همانند واقعیت است. در صورت وجود عوارض دیگر مانند درد، فیزیوتراپیست با صلاح‌دید از تکنیک‌های دستی برای کاهش درد و TENS (دستگاه ضد درد) استفاده می‌نماید تا روند درمان بهتر سپری گردد. در توانبخشی ام اس از تکنیک تنس برای تسکین درد بیماران استفاده می شود.

توانبخشی هوشمند راه رفتن با فیزیوتراپی رباتیک

یکی از کاربردهای اصلی فیزیوتراپی رباتیک کاربرد آن در آموزش راه رفتن و Gait می­باشد. دو غول توانبخشی رباتیک ربات های راه برنده لوکومات و ربات راه رونده اگزو هستند که هر دو در کلینیک توانبخشی هوشمند وجود دارند.

فیزیوتراپی هوشمند راه رفتن ترکیب ربات های راه رونده و سنسورهای بیوفیدبک است. این روش همزمان با حمایت و راه بردن بیمار، داده های حسی را به کامپیوتر منتقل می کند. روش­ها و تکنولوژی­ رباتیک توانبخشی ایجاب می­کند از روش­های ترکیبی و تجهیزات متعدد و مکمل در آموزش راه رفتن بیماران آسیب نخاعی و توانبخشی ضایعه نخاعی استفاده شود تا بیشترین نتیجه حاصل گردد.

در آموزش راه رفتن بیماران علی ­الخصوص بیمارانی که کنترل زیادی در راه رفتن خود ندارند و عدم تعادل زیادی دارند فشار فیزیکی بسیار زیادی به بیمار و اطرافیان وارد می ­شود. ریسک بسیار زیادی در آسیب دیدن هم بیمار و هم اطرافیان و درمان­گران وجود دارد. با استفاده از ربات های توانبخشی چنین مشکلاتی بسیار کاهش می­ یابد. فیزیوتراپیست یا کاردرمان می ­تواند فقط بر روی الگوی صحیح راه رفتن و ضعف­ های بیمار و مشکلات موجود تمرکز و نظارت کند. همچنین باعث می ­شود که بیمار بهتر بتواند راه رفتن صحیح را بیاموزد و از اشتباه راه رفتن پیشگیری می ­شود.

مزایای استفاده از فیزیوتراپی هوشمند

1- ارزیابی دیجیتال عضلات:

یکی دیگر از فواید بسیار مهم ربات فیزیوتراپی در توانبخشی رباتیک قابلیت ­های ارزیابی آن می ­باشد. همانطور که ارزیابی­ هایی که بوسیله تجهیزات انجام می­گیرد معمولا از لحاظ کمی نسبت به تست­های کلینیکی اعداد مطمئن ­تری را نشان می ­دهند. تجهیزات و تکنولوژی رباتیک استاندارد نیز می­توانند زوایای مفصلی، سرعت، شتاب، قدرت، شدت و دامنه حرکتی مفاصل و عضلات را به راحتی ثبت کنند. در فرآیند درمان جهت ارزیابی بهبودی یا عدم بهبودی بیمار مقایسه گردد.

2- ترمیم بافت نرم بدن:

از دهه ­های پیش استفاده از تجهیزات برای تمرین و درمان بافت نرم و مفاصل متداول شده بود. ربات­های توانبخشی هوشمند می­ توانند چنین مداخله ه­ایی را با میزان دقیق سرعت و قدرت و متناسب با وضعیت مفصل و بافت نرم آن انجام دهند. نسبت به تجهیزات قدیمی با کیفیت بالاتر و سرعت بیشتر به نتیجه خواهند رسید.

تکنولوژی­های فیزیوتراپی رباتیک و مدرن باعث بهبودی بسیار قابل توجه سیستم­ های حسی، تعادلی و حس عمقی و مانند آن می­شوند. بیماران می­توانند در حالت­ های مختلف (با چشم باز و بسته، نشسته یا خوابیده، ایستاده یا حین راه رفتن) از دستگاه های توانبخشی استفاده کنند. این منجر به بهبودی با کیفیت بالاتر و سریع­تر آسیب ها و توانبخشی ارتوپدی و توانبخشی اختلالات مغز و اعصاب می­شود.

در تصویر زیر تخت ایستا تیلت تیبل را مشاهده می کنید. تیلت تیبل برای ایجاد فشار روی عضلات، استخوان و مفاصل در افراد ضایعه نخاعی بخصوص ضایعه نخاعی گردنی استفاده می شود. تخت ایستا تیلت تیبل برای بهبود افت فشار بیماران آسیب نخاعی بسیار کاربرد دارد. تیلت تیبل با استفاده از ریموت تا زاویه 90 درجه هم ایستاده می شود.

موارد فوق فقط جنبه­ های فیزیکی و تمرینی رباتیک و تاثیرات مثبت آن می­باشد. در حالیکه توانبخشی رباتیک در جنبه­ های دیگر درمانی فرد نیز نقش بسزایی دارد. طی سال­های آینده و با تحقیقات بیشتر شاهد نوآوری ­های بیشتری در دستگاه های توانبخشی حرکتی و درمان­های رباتیک دیگر خواهیم بود.

فواید دیگر درمانی انواع ربات های توانبخشی چیست؟

1. افزایش قدرت و توان عضلات فرد
2. بهبود پوسچر یا قامت بیمار
3. افزایش چگالی استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان
4. کاهش اسپاستیسیته و ریجیدیتی
5. کاهش درد
6. بهبود حرکات روده
7. بهبود خواب
8. کاهش کلسترول
9. کاهش میزان بیماری های قلبی – ریوی
10. کاهش نرخ دیابت
11. افزایش انگیزه و میل به زندگی
12. توانبخشی اختلالات مغر و اعصاب

اثرات روحی روانی انواع ربات فیزیوتراپی

وقتی بیمار می بیند که خیلی راحت تر از قبل، بدون کمک و سبک تر می تواند گام بردارد یا حرکت را انجام دهد، مسلما انگیزه بیشتری برای ادامه فیزیوتراپی خواهد داشت. برای موفقیت و نتیجه گیری بیشتر، میزان همکاری آنها با روند درمان، خلق و خوی بیماران و تحریک کردن اشتیاق آنها و تعامل با آنها بسیار با اهمیت می باشد.

گروه توانبخشی و علی الخصوص فیزیوتراپیست ها و کاردرمان گران نقش بسیار مهمی را در این موارد به عهده دارند. توضیحات اولیه موثر و مثبت در بکارگیری تکنولوژی فیزیوتراپی رباتیک منجر به استفاده با اشتیاق بیشتری از این ربات های توانبخشی می شود. در صورتی که این ربات ها و تکنولوژی­های جدید و مدرن اشتباه استفاده شوند و برای بیماران توضیحات کافی و صحیح ارائه نگردد باعث کاهش ذوق و شوق بیماران شده و بالطبع نتیجه استفاده از دستگاه های توانبخشی رباتیک به اندازه کافی مفید نخواهد بود.

برای مطالعه اهمیت توانبخشی سالمندان و نقش فیزیوتراپی رباتیک در افراد مسن این مقاله را از دست ندهید.

محدودیت ها و چالش های تکنولوژی توانبخشی

همانطور که توانبخشی و فیزیوتراپی رباتیک مزایای بالقوه و بالفعل بیشماری دارد، همچنان مشکلات و چالش های بسیاری نیز وجود دارد که باید برطرف گردند. مشکلات و محدودیت های حال حاضر شامل موارد زیر می باشد:

• گران بودن تجهیزات رباتیک توانبخشی هوشمند راه رفتن
• کم بودن شواهد کلینیکی و تحقیقاتی در مورد میزان اثربخشی توانبخشی رباتیک
• نیاز استاندارد سازی و سیستم های ارزیابی استاندارد در پروتکل های درمانی و ارزیابی دستگاه های فیزیوتراپی
• سنگین و حجیم بودن تجهیزات و ربات های فیزیوتراپی هوشمند
• نداشتن منبع و مولد انرژی درونی در قسمت های متحرک ربات ها
• در بیماران دچار اسپاستیسیته بسیار شدید ممکن است عدم تطابق و تناسب حرکت ایجاد شده توسط ربات توانبخشی و مدت زمان کاربرد آن باعث عوارض ثانویه از قبیل زمین خوردن، شکستگی ­ها، ساییده شدن و زخم­های فشاری می­شود.
• در مواردی که بیمار ممکن است به مداخلات احیای قلبی ریوی نیاز داشته باشد و بیمارانی که مشکلات قلبی ریوی دارند ممکن است امدادرسانی با سرعت آهسته تری انجام شود.

نکته مهم: تمام دستگاههای رباتیک توانبخشی هوشمند که در این مقاله اشاره شده است در تهران و کلینیک توانبخشی هوشمند وابسته به گروه توانبخشی نورا موجود است.

کاربرد فیزیوتراپی رباتیک در بیماریهای مغز و اعصاب

توانبخشی رباتیک مغز و اعصاب از پیچیده­ ترین درمان ­های تیمی می ­باشد. در بسیاری از افرادی که دچار آسیب­ های مغز و اعصاب می ­شوند جهت بهبود بیماری و کم کردن محدودیت های فیزیکی، عملکردی و حسی – حرکتی از دستگاه های توانبخشی حرکتی یا ربات های توانبخشی مخصوص اندام فوقانی استفاده می کنند. با توجه به نوع، شدت و عوارض آسیب و پتانسیل ­های بالقوه و بالفعل فرد آسیب دیده توانبخشی رباتیک در بیماریهای مغز و اعصاب مجموعه ­ای از درمان­های پزشکی – دارویی، طب فیزیکی و توانبخشی، فیزیوتراپی، کاردرمانی، روانشناسی، گفتاردرمانی و … را شامل می­شود.

افرادی که دچار آسیب­های مغز و نخاع می­شوند معمولا مشکلات کوتاه مدت و بلند مدت بی­شمار و متنوعی را دچار می­شوند. درمان­ های طولانی مدتی که بیشتر آنها مربوط به توانبخشی هوشمند راه رفتن و توانبخشی هوشمند آسیب نخاعی است. اکثر مداخلات توانبخشی مغز و اعصاب سخت، انرژی بر، نیاز به روحیه بالا و از لحاظ نیروی فیزیکی بسیار دشوار می­ باشد. اما درمان با دستگاه های توانبخشی مسیر درمان را بسیار امن تر، سریعتر و هدفمندتر کرده است. همچنین درمان را برای بیمار، خانواده بیمار و تیم درمانی و بقیه بسیار آسان تر کرده است.

برای مطالعه کاربرد فوق العاده ربات آمادئو از خانواده بزرگ دستگاه تایروموشن این مقاله را از دست ندهید.

طی سالیان اخیر تکنولوژی توانبخشی و انواع ربات فیزیوتراپی از جمله رباتهای توانبخشی هوشمند سکته مغزی مانند ربات تیمو و رباتهای توانبخشی هوشمند فلج مغزی مانند ربات پابلو برای درمان راه رفتن سالمندان و بیماران سکته مغزی مورد استفاده قرار گرفته است. مانیتورینگ و کنترل سرعت حرکت، جهت حرکت، شتاب حرکتی، الگوهای هماهنگی مفاصل و کنترل مشکلات حین توانبخشی، کنترل وزن بیمار با زور کم اطرافیان و استفاده از ارزیابی­ ها حین تمرینات توانبخشی از مزایای استفاده از روبات ها در توانبخشی می­باشد. علاوه بر فواید درمانی و کلینیکی روبات­ها، از روبات­ها می­توان به عنوان وسایل کمکی بیماران در محیط­های بیرونی و خانگی بیماران نیز استفاده کرد.

فیزیوتراپی رباتیک در چه نوعی از بیماریهای مغز و اعصاب کاربرد دارد؟

1. آسیب نخاعی
2. انواع سکته مغزی
3. فلج مغزی
4. پارکینسون
5. ام اس
6. TBI
7. دیستروفی عضلانی
8. آلزایمر
9. جراحی های ارتوپدی
10. قطع عضو
11. تنگی کانال نخاعی

توانبخشی هوشمند فلج مغزی

دستگاه توانبخشی تخصصی دست مانند ربات آمادئو و ربات پابلو در افراد دچار اختلال فلج مغزی بسیار کارآمد است. کنترل سفت شدن دست، الگوی باز کردن دست حین انجام دادن یک حرکت ارادی، جلوگیری از تغییر شکل دست (deformity) و الگوی گرفتن و رها کردن و نگهداشتن اجسام در دستور کار توانبخشی رباتیک قرار دارد.

توانبخشی رباتیک آسیب های ارتوپدی

از انواع ربات های توانبخشی هوشمند همچون ربات دیئگو دردرمان آسیب ها و انواع توانبخشی ارتوپدی می توان استفاده کرد که درزیر اشاره شده است:

1. جراحی های ترمیمی اعصاب:

   جراحی ‌های ترمیم و پیوند زدن اعصاب (Nerve Requirement) یا جراحی جابجایی عصب (Nerve Transfer) دست و اندام فوقانی مانند بازو و شانه به دنبال کشیدگی، پاره‌شدگی (Rupture) و چاقوخوردگی (Laceration) و سایر آسیب‌ ها.

2. جراحی های ترمیمی تاندون:

جراحی‌ های ترمیم و پیوند زدن تاندون (Tendon Replacement) یا جابجایی تاندون (Tendon Transfer) که نیاز به فیزیوتراپی برای باز‎آموزی هر چه سریع‌تر با هدف بازگشت به فعالیت‌های حرکتی قبل از آسیب، بازگشت دامنۀ خم و باز شدن دست و اندام و جلوگیری از چسبندگی زودرس دارند.

1. جراحی های ارتوپدی:

جراحی‌ های شکستگی‌ های دست و انگشتان که نیاز به فیزیوتراپی برای راه‌اندازی سریع‌تر دست از جهت بهبود دامنۀ خم و باز شدن انگشتان، بازگشت قدرت عضلات برای گرفتن اشیا و سایر موارد را دارند.

توانبخشی هوشمند سکته مغزی

فیزیوتراپی رباتیک برای درمان افرادی که دارای فلج یک‌طرفه یا دوطرفه بدن بر اثر سکته مغزی و آسیب‌های مغزی هستند بسیار اثربخش است. در این گونه بیماری ‌ها، اندام دست یک طرف یا دو طرف دچار بی حسی، شلی (Hypotonicity) شدید یا خفیف و در موارد زیادی دچار سفتی بیش از حد دست (Spasticity) می‌گردند. این امر باعث عدم کارکرد صحیح اندام، کاهش دامنۀ حرکتی و عوارض جانبی می‌گردد. استفاده از روبات دیئگو برای توانبخشی هوشمند هماهنگی عصبی عضلانی عضلات شانه و بازو و ساعد بسیار موثر است.

توانبخشی هوشمند آسیب نخاعی و تنگی کانال نخاعی

بر اثر فشار به عصب در کانال و یا در ریشه، اندامهای فوقانی و تحتانی بسته به شدت آسیب دچار ضعف پیش‌رونده عضلات، کاهش دامنۀ حرکتی میشوند. همچنین دچار درد و «اصطلاحا سنگینی دست و پا» می‌شوند که نیاز به درمان فیزیوتراپی برای بازگرداندن قدرت عضلات، کاهش درد و بازگشت دامنۀ حرکتی دارند. فیزیوتراپیست و کاردرمان با توجه به نوع و میزان آسیب، ربات توانبخشی مناسبی را انتخاب می کند. تمامی ربات ها سیستم کنترل و تجزیه و تحلیل داده های حسی و حرکتی را دارند. با داشتن کارنامه روند توانبخشی هر بیمار می توان انتظار داشت طی چه زمانی بهبودی حاصل می شود.

پروتکل های بهداشتی جلوگیری از شیوع کرونا با رعایت کامل اجرا می شود. نوبت دهی و ویزیت بیماران به گونه ای است که هر سانس فقط یک بیمار حضور داشته باشد. علاوه بر فیزیوتراپی منوآل یا دستی، از انواع دستگاه توانبخشی بیوفیدبک، تنس و ربات های توانبخشی حرکتی نیز استفاده می شود که زیر آمده است:

1. دستگاه تایروموشن
2. ربات گوی پابلو (توانبخشی دست، مچ، آرنج)
3. ربات دسته خلبانی پابلو (توانبخشی تعادلی آرنج و دست)
4. ربات تیمو (توانبخشی تعادلی تنه، پاها و قامت)
5. ربات آمادئو (توانبخشی تخصصی انگشتان)
6. ربات دیئگو (توانبخشی شانه و بازوها)
7. ربات اسکلتی اگزو (توانبخشی راه رفتن)
8. ربات لوکومات (توانبخشی راه رفتن)

[sc name=”ContatcTest”][/sc]